ΣΩΤΗΡΟΣ ΘΑΣΟΥ: ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ 

Ο Σωτήρας (παλαιότερα Σωτήρος) και η Σκάλα Σωτήρος αποκτούν ένα ακόμη βιβλίο και πορεύονται στη σύγχρονη ιστορία της Θάσου με πληρέστερη εικόνα για το παρελθόν τους. Καταλυτική παρουσία σε αυτό αποτέλεσε το αρχείο της Μονής Αγίου Παύλου (Άγιον Όρος), η οποία αποφάσισε να διαθέσει το αρχειακό της υλικό (περίπου 700 αρχειακές μονάδες) για έρευνα και τελικά να εκδώσει την παρακάτω μελέτη 428 σελίδων.

ΤΟ ΜΕΤΟΧΙ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ

ΣΤΟ ΣΩΤΗΡΟΣ ΤΗΣ ΘΑΣΟΥ (19ος-20ός ΑΙΩΝΕΣ)

Το Σωτήρος (σήμερα Σωτήρας) είναι το νεότερο από τα χωριά της Θάσου και αποτελεί την κοιτίδα των οικογενειών, οι οποίες σήμερα βρίσκονται στην Σκάλα Σωτήρος. Περί το 1818 το χωριό μαστιζόταν από μια θανατηφόρο επιδημία, η οποία αποδεκάτιζε τους κατοίκους και τους ώθησε να στραφούν προς τη Μονή Αγίου Παύλου, ώστε να τους παραχωρήσει ένα από τα σημαντικότερα κειμήλια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τα Δώρα των Μάγων, τα οποία αφιερώθηκαν στον νεογέννητο Χριστό, στη Βηθλεέμ, για να μπορέσουν να λυτρωθούν από το θανατικό.

Το ιερό κειμήλιο διατέθηκε στο Σωτήρος για μεγάλο χρονικό διάστημα και οι κάτοικοι από ευγνωμοσύνη και ευλάβεια δώρισαν στη Μονή Αγίου Παύλου ελαιόδεντρα και ακίνητα, τα οποία αποτέλεσαν για τη Μονή τον πυρήνα ενός παραγωγικού χώρου (μετόχι) με προτεραιότητα την ελαιοκομία και την αμπελοκαλλιέργεια. Έτσι από το 1818 ξεκίνησε μία ενδιαφέρουσα σχέση μεταξύ του χωριού Σωτήρος και της αγιορειτικής Μονής, η οποία εκτάθηκε περίπου έως το 1940 και σήμερα, ύστερα από την παρούσα έκδοση, έχει καταλήξει σε μία πολύτιμη σελίδα της ιστορίας και των δύο τόπων. 
Η πορεία της σχέσης αυτής περιγράφεται λεπτομερώς από τον συγγραφέα του βιβλίου στα κεφάλαια για τις αφιερώσεις των κατοίκων, τον παραγωγικό χώρο (ελαιώνες, λιβάδια κτλ.), τις αγιοπαυλίτικες κτιριακές εγκαταστάσεις δίπλα στο ναό της Μεταμόρφωσης, το κειμήλιο των Τιμίων Δώρων και τα γεγονότα της απαλλοτρίωσης του μετοχίου από το Ελληνικό Κράτος (1927).

Για τις ανάγκες της συγγραφής μελετήθηκαν περίπου 700 έγγραφα από το αρχείο της Μονής Αγίου Παύλου, τα οποία συντάχθηκαν στο Σωτήρος την περίοδο 1818-1940, ενώ πραγματοποιήθηκε (2008) και επιτόπια έρευνα του συγγραφέα στη Θάσο, στην οποία συμμετείχαν παλαιοί κάτοικοι.

Το βιβλίο αποτελείται από 428 σελίδες. Στο τελευταίο του τμήμα αναπτύσσονται οι περιλήψεις 544 εγγράφων και κωδίκων και ένας μακρύς κατάλογος ονομάτων Σωτηριανών, οι οποίοι εντοπίστηκαν στα ανωτέρω τεκμήρια.

ΔΙΑΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ:

Κωνσταντίνος Χιούτης

κινητό: 6945.255403

e.mail: hioutis@yahoo.gr

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ: ΜΙΑ ΚΑΛΟΓΡΑΙΑ ΤΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ εντός των οικισμών της Χαλκιδικής ζούσαν γυναίκες, οι οποίες είχαν το μοναχικό σχήμα και ήταν εξαρτόμενες από τις Μονές του Αγίου ΄Ορους. Πρόκειται για μία ιδιάζουσα περίπτωση μοναχικής ζωής, η οποία φαίνεται να έχει την αφετηρία της στην επίδραση, που επέφερε ο αγιορειτικός μοναχισμός στις περιοχές, με τις οποίες σχετίστηκε.

Στο Νεοχώρι Χαλκιδικής υπήρξαν δύο τέτοιες γυναικείες προσωπικότητες, οι οποίες είχαν όμως τη δική τους βιοτή. Κρίθηκε σκόπιμο να δημοσιευθεί η περίπτωση της μία εκ των δύο, της αρχαιότερης, η οποία θεωρείται άκρως ενδιαφέρουσα από πολλές απόψεις.

Η παρακάτω δημοσίευση έγινε στο περιοδικό ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ, τεύχος 26 (Ιαν.-Μάρτ. 2016), 29-30.

1905: Η ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ ΔΩΡΙΖΕΙ ΚΑΜΠΑΝΑ ΣΕ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ

ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΙΣΟ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1900 η Λιαρίγκοβη (σήμερα Αρναία) μετά από πολυετή προσπάθεια πέτυχε την ανοικοδόμηση ενός λαμπρού εξωκκλησίου στα βόρεια του οικισμού της τιμώμενο στην αγία Παρασκευή. Ενώ η εκκλησία είχε περατωθεί κτιριακά, μια από τις ελλείψεις της ήταν μια καμπάνα, για την οποία η Επιτροπή Ανοικοδόμησης απευθύνθηκε στο ΄Αγιον ΄Ορος, ώστε να υπάρξει οικονομική ενίσχυση. Η Μονή Βατοπαιδίου αποφάσισε τότε να δωρήσει στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής καμπάνα 28 οκάδων προκαλώντας τον ενθουσιασμό των Λιαριγκοβινών σε μια περίοδο, κατά την οποία διεξαγόταν ο αγώνας εναντίον του Βουλγαρισμού.

Τα γεγονότα δημοσιεύονται στο περιοδικό ΑΡΝΑΙΑ (τεύχ. 103, Απρίλιος-Ιούνιος 2014) και έχουν ως πηγή αρχειακό υλικό, που εντοπίστηκε στη Μονή Βατοπαιδίου.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΑΪΔΕΥΤΟΣ: ένας δημογέροντας της Θεσσαλονίκης από τα Ριζά Χαλκιδικής

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΕΧΟΥΣΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟTHΤΕΣ της Θεσσαλονίκης κατά τον 19ο αιώνα παρουσίασε στο 19ο τεύχος του το περιοδικό των Χαλκιδικιωτών Θεσσαλονίκης "Παγχαλκιδικός Λόγος". Ο Αθανάσιος Χαϊδευτός ήταν ένας από τους πλουσιότερους Θεσσαλονικείς κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα με σημαντικό φιλανθρωπικό έργο και αξιόλογη παρουσία στη διοίκηση της ελληνικής κοινότητας της οθωμανοκρατούμενης Θεσσαλονίκης. Το ελληνικό Βασίλειο τον τίμησε με το παράσημο του Σταυρού του Σωτήρος.

 

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΕΝ ΧΑΝΙΟΙΣ" δημοσίευσε στον ετήσιο τόμο του 2007 τη μελέτη του Κ. Χιούτη "Η δράση του Βασιλείου Αθανασίου στην επαναστατημένη Κρήτη (1828-1830)". 
Ο Βασίλης Αθανασίου (από τα Ριζά Χαλκιδικής) εξεστράτευσε στην Κρήτη με το ιππικό του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη και έλαβε μέρος στις μάχες του 1828 ως α΄ αξιωματικός. Μετά την μάχη του Φραγκοκαστέλλου και τον θάνατο του ιππάρχου το Κρητικό Συμβούλιο τον διόρισε αρχηγό του ιππικού (1829-1830), με το οποίο η επανάσταση στην Κρήτη γνώρισε σημαντικές επιτυχίες.

 

Η ΕΝΟΡΙΑ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟ 1910-1912

 

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΒΙΒΛΙΟ εκδόθηκε το  1998 αντλώντας πολύτιμα στοιχεία για την εκκλησιαστική και κοινωνική ζωή του Νεοχωρίου από ένα κώδικα ληψοδοσίας, που υπήρχε στην ενοριακή εκκλησία του Νεοχωρίου.

Στις 98 σελίδες του ο συγγραφέας παρουσιάζει την ενοριακή ζωή στο Νεοχώρι κατά τα τελευταία έτη της οθωμανική κυριαρχίας. Ταυτόχρονα αναδεικνύει τον ρόλο της Εκκλησίας στην τοπική εκπαίδευση και περιγράφει τις αγωνιώδεις ημέρες, που βίωσαν οι κάτοικοι πρν από την Απελευθέρωση (1912).

 

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 16ος-20ός ΑΙ."

ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ του Νεοχωρίου αναδεικνύει το βιβλίο «Προσωπογραφία του Νεοχωρίου Χαλκιδικής 16ος – 20ός αι.», το οποίο κυκλοφορεί εδώ και χρόνια στο Νεοχώρι.

Ο συγγραφέας στις 556 σελίδες της μελέτης του αναφέρεται στα μέλη των οικογενειών παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες για χρονολογίες γεννήσεων και θανάτων, επαγγέλματα, συζύγους, γενεαλογικά δέντρα κτλ. Δημοσιεύονται φωτογραφίες κατοίκων, που γεννήθηκαν προ του 1912.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ:

Αγγέλου, Αγούλα, Αγραγγέλου, Αδάμου, Αναγνωστούδα, Ανικούλα, Αρβανίτη, Αργυρού, Αφεντούδη, Βαγγελινού, Βαλμά, Βαλοδήμου, Βενετσανάκη, Βλάχου, Βουζονίκου, Βούλγαρη – Λιούμπινου, Γερακούδη, Γιαννιώτα, Γιοβανάκη, Γκάτζιου, Γκατζιώνη, Γκέκα, Γκοντίνου, Γράμμου, Δαβίλλα, Δαουλτζή, Δεληχρήστου, Δεσποινούδη, Δημητρίου, Διαμαντούδη, Ελευθερίου, Ζάπρη, Ζάχου, Θεοδοσίου, Θεοδώρου, Θεοφίλου – Χαλκιά, Ισαάκ, Καγκιόλη, Κακλαμάνου, Καραβασίλη, Καραντώνα, Καραχρήστου, Κατράνη, Κεφαλά, Κίκα, Κίτσιου, Κοκκινογένη, Κοσμίδη, Κουϊμτζή, Κούτμα, Κρομύδα, Κυράτσου – Γκώγκου, Κωνσταντέλλια, Λάμπρου, Λιούκα, Μάλαμα, Μαλανδρή, Μαλτέζου, Μανδώρα, Μήλιου, Μιχαλούδη, Μουδιώτη, Μπάλα, Μπαλασά, Μπαντέλα, Μπατζιά, Μπεχλιβανάκη, Μπόσκου, Μπρουτζά, Μυλωνά, Νάνου, Ντέκου, Ορμυλιώτη, Παντοκράτορα, Παπαγγέλου, Παπαθανασίου, Παπαμόσχου, Παπαποστόλου, Παπαργυρίου, Παραδείση, Παρναβέλα, Παυλάτου, Πετρή, Πολύζου, Πρόιου, Ρίζου, Ρούτσιου, Ρωμού, Σαμαρά, Σαμολαδά, Σανταβά, Σίντερη, Σιώνη, Σούστα, Σπανού, Συροπούλου, Τάκου, Τάμπαρη, Τάσιου, Τζιανέζι, Τσελεπή, Τσιόγκα, Τσιτσάνη, Φράγκου, Χαϊδευτού, Χάιτα, Χαλκιά, Χαρδαλούπα – Μαυροδή, Χασάπη, Χιούτη, Χορτιάτη, Χριστοδούλου, Χρυσοχόου – Μυλωνά, Χωρούδα, Ψυχούλα.


[ Τηλέφωνο επικοινωνίας με τον συγγραφέα: 23720.42036 ]